61 - Saff

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

1. Göklerde ne varsa ve yerde ne varsa Allah'ı tesbih etmektedir. O, azizdir, hakimdir.

Tesbih, Allah'ın tüm üstün sıfatlarla muttasıf ve tüm eksikliklerden de münezzeh olduğunu ifade eder.

Aziz, yani 'her şeyde mutlak ğalibtir' ve hakimdir yani bu ğalebe ve tüm fiillerinde hikmet sahibidir.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ

2. Ey iman edenler! Niçin yapmayacağınız şeyi söylüyorsunuz?

كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ

3. Yapmayacağınız şeyi söylemeniz Allah katında gazab bakımından çok büyüktür.

إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنيَانٌ مَّرْصُوصٌ

4. Muhakkak ki Allah, O'nun yolunda kenetlenmiş bir bina gibi saf bağlayarak çarpışanları sever.

Peygamber(sav) bunu tarif ederken iki elinin parmaklarını birbirine geçirerek ashabına gösterdi.

Bu ayet aynı orduda savaşırken dahi vahdetin ve birbirine kenetlenmenin ne kadar ehemmiyetli olduğunu, bu durumun Allah'ın muhabbetini hak eden hareket olarak ilan etmesiyle anlatır ki, zaten bundan başka bir maksat yahut daha güzel bir sonuç yoktur.

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِي وَقَد تَّعْلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ فَلَمَّا زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ

5. Hani Musa kavmine demişti ki: 'Ey kavmim, beni niçin incitiyorsunuz? Halbuki benim Allah'ın size gönderilmiş bir peygamberi olduğumu biliyorsunuz.' Onlar eğrilince Allah da kalplerini eğriltti. Allah fasıklar topluluğunu doğru yola eriştirmez.

Önceki ayetlerde anlatılan ve zemmedilen hallerin bu ayetle Musa(as)'ın kavminde olduğunu da anlıyoruz. Bunlara örnek olarak bahsedilen ikinci bir toplulukta yine İsrail oğullarından İsa(as)'ın ümmetidir ki onlar da bir sonraki ayetle hatırlatılırlar.

Yani, iman edenlerin sözylediklerini yapmamaları ve cihad için birbirine kenetlenerek savaşmamaları peygamberlerini inciten bir haldir. 

وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِن بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءهُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ

6. Meryem oğlu İsa, 'Ey İsrailoğulları, ben Allah'ın size, benden önce gelmiş olan Tevrat'ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek adı da Ahmed olan bir peygamberi müjdeleyici olarak gönderilmiş bir peygamberiyim' demişti. Ancak kendilerine apaçık delillerle gelince: 'Bu apaçık sihirdir' dediler.

Bu ayet, hristiyanların kendilerine kitaplarında haber verildiği halde yanında değil de karşısında oldukları Muhammed(as)'ın risaletinin kendi ellerindeki kitapla delillendirilmesidir. Yine bir sonraki ayet onların bu peygambere iman ve tabiiyetten başka bir seçenekleri olmadığını ve bunun aksi halin ne olduğunu da  anlatır:

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُوَ يُدْعَى إِلَى الْإِسْلَامِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

7. İslam'a çağrıldığı halde, Allah'a karşı yalan uydurandan daha zalim kim olabilir? Allah zalimler topluluğunu doğru yola eriştirmez.

يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ

8.  Allah'ın nurunu ağızlarıyla söndürmek istiyorlar. Ama kafirler hoşuna gitmese de Allah nurunu tamamlayacaktır.

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ

9. O, Peygamber'ini hidayetle ve hak dinle, bütün dinlerden üstün kılmak için gönderendir, müşriklerin hoşuna gitmese de!

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنجِيكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ

10. Ey iman edenler, sizi acıklı bir azaptan kurtaracak bir ticareti size bildireyim mi?

تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

11. Allah'a ve Peygamber'ine iman edersiniz, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.

يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

12. Günahlarınızı bağışlar, sizi altından ırmaklar akan cennetlere ve Adn cennetlerinde hoş konutlara sokar, işte büyük kurtuluş budur.

وَأُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِّنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

13. Seveceğiniz bir şey daha; Allah'tan yardım ve yakın bir fetih, mü'minleri müjdele.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُونوا أَنصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ فَآَمَنَت طَّائِفَةٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَت طَّائِفَةٌ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آَمَنُوا عَلَى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ

14. Ey iman edenler, Allah'ın yardımcıları olun. Tıpkı, Meryem oğlu İsa havarilere: 'Allah'a (çağrı hususunda) benim yardımcılarım kimlerdir?' demiş, havariler de; 'Allah'ın yardımcıları biziz' demişlerdi. Bunun üzerine İsrail oğullarından bir grup iman etmiş, bir grup da inkar etmişti. Biz de iman edenleri düşmanlarına karşı destekledik, böylece onlar üstün geldiler.

Ensarullah, Allah'ın yardımcıları olarak tercüme edilse de bu tabir, Allah'ın dininin ve peygamberlerinin yardımcıları olarak anlaşılır. Zira Allah, her türlü yardımdan zaten mustağnidir. O, peygamberlerine yardım edenleri bu isimle ifade ederek izzet ikram etmiştir. 

İsa(as)'ın Allah'a davette ve risaletini ifa ederken yardımcılarım kimlerdir sorusunda 'Allah'a' ibaresinde herhangi bir ekleme olmaması da zaten davanın 'Allah' olmasının doğal sonucudur.